गव्हाच्या पिठाची उकड (उकडपिंडी) रेसिपी
FoodyBunny कडून खास पिठोरी अमावस्या स्पेशल पारंपरिक रेसिपी! 🙏 “पिठोरी उकडपिंडी” हा महाराष्ट्रातील एक जुना व लोकप्रिय पदार्थ आहे. पार्वती मातेस अर्पण करण्यासाठी अमावस्येच्या दिवशी गव्हाच्या पिठाची ही उकड नैवेद्याला ठेवली जाते. उपवासात, प्रसादात किंवा अगदी साध्या जेवणातही ही रेसिपी बनवली जाते. गव्हाचे पीठ, तूप आणि हलका गोडसरपणा यामुळे हा पदार्थ चविष्ट, पौष्टिक आणि पोटभरीचा होतो. चला तर मग आज आपण ही सोपी आणि पारंपरिक पिठोरी उकडपिंडी रेसिपी स्टेप-बाय-स्टेप पाहूया.
🥣 साहित्य (Ingredients)
- गव्हाचे पीठ (Wheat Flour) – १ कप
- गूळ (Jaggery) किंवा साखर (Sugar) – ½ कप (चवीनुसार, साखरेऐवजी गूळ वापरल्यास अधिक पारंपरिक चव येते)
- तूप (Ghee) – ३ टेबलस्पून
- दूध (Milk) – १ कप
- पाणी (Water) – १ कप
- वेलदोडा पावडर (Cardamom Powder) – ¼ टीस्पून
- बदाम/काजू/किसलेला नारळ (Almonds/Cashews/Grated Coconut) – सजावटीसाठी
👉 ऐच्छिक (Optional Ingredients):
- ज्वारी पीठ (Sorghum Flour) – ½ कप (गव्हाच्या पिठात मिसळून आणखी पौष्टिक करता येते)
- मीठ (Salt) – ½ टीस्पून (फक्त हलक्या चवीसाठी, उपवासात टाळू शकता)
- थोडं तूप किंवा घी – वरून साजवण्यासाठी
कृती (Step-by-step Preparation)
- तयारी (५ मिनिटे):
- गूळ बारीक कुटून ठेवा, दूध व पाणी मोजून गरम करण्यास तयार ठेवा.
- जाड बुडाची कढई घ्या, कारण उकडपिंडी मंद आचेवर छान होते.
- तूप गरम करा:
- कढईत तूप घाला आणि मंद ते मध्यम आचेवर गरम करा (स्मोक येऊ देऊ नका).
- गव्हाचं पीठ भाजा (७–९ मिनिटे):
- पीठ तुपात टाकून सतत ढवळा.
- रंग फिकट सोनेरी होताना आणि सुगंध आला की थांबा. (जास्त भाजल्यास चव कडू लागेल.)
- Consistency Tip: पीठ वाळूसारखं सैलसर झालं पाहिजे.
- दूध–पाणी–गूळ उकळा (३–४ मिनिटे):
- वेगळ्या भांड्यात दूध आणि पाणी उकळा.
- गूळ घालून पूर्ण विरघळेपर्यंत हलवा. फेस आला तर वरून काढून टाका.
- गरम द्रव पीठात मिसळा:
- कढईतील भाजलेलं पीठ मंद आचेवर ठेवा.
- उकळलेलं मिश्रण ३–४ हप्त्यांत घालून जोमाने ढवळा.
- Consistency Tip: गुठळ्या नसलेली स्मूद पेस्ट तयार व्हावी.
- गुठळ्या टाळा:
- जर गुठळ्या दिसल्या तर कढई आचेवरून ३० सेकंद उतरवा व जोमाने फेटा.
- पातळ वाटल्यास मंद आचेवर १–२ मिनिटे अजून शिजवा.
- शिजवणे व घट्ट करणे (३–५ मिनिटे):
- सतत ढवळा; मिश्रण कडेने सुटू लागलं की उकड तयार.
- टेक्स्चर मऊ, चमकदार आणि घट्टसर असलं पाहिजे.
- वेलदोड्याची फिनिश:
- गॅस बंद करून वेलदोडा पावडर घाला.
- (ऐच्छिक) वरून १ टीस्पून तूप टाकल्यास नैवेद्याला शोभून दिसतं.
- दम देणे (२ मिनिटे):
- झाकण ठेवून २ मिनिटे तसेच राहू द्या. त्यामुळे उकडपिंडी सेट होते.
- सजावट व नैवेद्य:
- वरून बदाम/काजू/खोबरं घाला.
- श्रद्धा टिप: पिठोरी अमावास्येच्या दिवशी देवीला प्रथम नैवेद्य दाखवा, मगच खा.
टीपा:
- १ कप पीठ : २ कप द्रव (दूध+पाणी) हा बेसिक रेशो चांगला बसतो.
- पीठ भाजताना आच मंद ठेवा—जास्त तापमानाला गोडवा कडसर लागू शकतो.
- गुळाचा प्रकार गडद असेल तर रंग थोडा गडद येणं स्वाभाविक आहे.
टीप:
- गूळ नको असेल तर साखर वापरू शकता.
- लहान मुलांसाठी दूध जास्त व गोडसरपणा वाढवून द्या.
- शिजवताना सतत ढवळणे आवश्यक आहे नाहीतर उकड गुठळ्या होऊ शकतात.
🍽️ सर्व्हिंग आयडिया (Serving Ideas)
गरमागरम पिठोरी उकडपिंडी वरून थोडं तूप घालून खाल्ल्यास अतिशय चविष्ट लागते. पूजा संपल्यानंतर नैवेद्याचा प्रसाद म्हणूनही ही उकड वाटली जाते. उपवासाच्या दिवशी ही डिश हलक्या जेवणासोबत दही, शेंगदाणा चटणी किंवा फळांसोबत छान लागते. हवे असल्यास बाजूला थोडं फरसाण किंवा लोणचं दिल्यास जेवण अजून संतुलित होतं.
FAQ - वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:
१. उकडपिंडी फक्त पिठोरी अमावास्येलाच केली जाते का?
👉 हो, पण हिवाळ्यात हा पौष्टिक पदार्थ नित्याही खाल्ला जातो.
२. गूळ नसेल तर काय वापरू शकतो?
👉 गुळाऐवजी साखर वापरू शकता.
३. दूध न घालता उकड होऊ शकते का?
👉 हो, फक्त पाण्यातसुद्धा उकड केली जाऊ शकते, पण दूधाने चव छान येते.
FoodyBunny Kitchen Tools (Amazon):
⬅️ मागील रेसिपी: पुरणपोळी रेसिपी
➡️ पुढील रेसिपी: राखी स्पेशल रवा-नारळ लाडू
निष्कर्ष:
FoodyBunny ची ही पारंपरिक पिठोरी उकडपिंडी रेसिपी तुम्हाला नक्की आवडेल. गव्हाच्या पिठाची ही सोपी व पौष्टिक उकड पिठोरी अमावास्येला करून माता पार्वतीला नैवेद्य अर्पण करा आणि कुटुंबासोबत प्रसाद रूपाने वाटा. 🙏
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा